آتلیه طراحی ارگوبر 2 پارامتر عملکرد و زیبایی در دیزاین داخلی فضاها تمرکز دارد که در عمل اولی را بر دومی‌ارجحیت داده و همین امر باعث تفاوت این مجموعه با سایر همکاران شده است. در این طرح پیشنهادی سعی شده است جدا از بررسی 2 مورد فوق در طراحی داخلی مهدکودکدر ابتدا به شخص کودک و دنیای او توجه شود .
دنیای کودکان از نگاه یک کودک خردسال متفاوت به نظر می‌دنیا قطعا رسد ؛ بسیار بزرگ، جذاب، و تا حدودی ً حیرت انگیز است .
در طی یک سده گذشته و بر طبق تحقیقات و نظریات زیگموند فروید و سپس دیگر روانشناسان شناختی و همینطور رفتارگرا این حقیقت محرز شد که سنین کودکی چه تاثیر شگرفی بر آینده انسانها در سنین بزرگسالی دارد . داشتن درک کامل از چگونگی تغییر و رشد کودکان از نظر جسمی‌و روانی در طول دوران کودکی مستلزم نظارت عمیق بر عوامل مختلفی مانند :ویژگیهای ارثی و ژنتیکی، تعاملی که با کودکان و بزرگساال ِن بینند، است . دیگر دارند و همچنین محیطی که در آن زندگی و بازی کرده و آموزش می‌از آنجا که رشد و توسعه خالقیت در دوران کودکی، زمینه ساز یادگیری و کسب مهارت‌های کودک در بزرگسالی است، بنابراین پرداختن به آن حائز اهمیت است. خالقیت فرایندی است شامل مهارت‌هایی مانند؛
حل کردن، ایدهپردازی، مفهوم سازی که به شیوه‌های هنری و علمی‌یا تولیدات صنعتی بیان میشود و دارای بداعت و اصالت است. به قول راجرز۱۹۹۷ آدمی‌ذاتاً خالق متولد میشود، با این حال خالقیت در مراحل ابتدایی زندگی تکامل یافته و به همین دلیل باید به بستر شکلگیری آن توجه
کرد .
نخستین جایگاه خالقیت دوران کودکی است. بنابراین کودک در دوران اولیه رشد خود،
قطعاً
تجربه اندوزی میکند و جرقههای بروز خالقیت زده میشود پس از آن نیز نوبت استحکام خالقیت در
اوست، استحکام را میتوان تثبیت و پایداری خالقیت نامید. فرایند خالقیت در دوران کودکی که کودک
با نحوه فکر کردن آشنا میشود از اهمیت زیادی برخوردار است. خالقیت محصول دو عامل درونی
جریان و فعالیت ذهنی انسان و برونی معلومات، دانش و آگاهی‌های فرد است هر چه عامل داخلی
پویاتر و عامل خارجی پُر بارتر باشد، محصوالت خالقیت غنی تر است .
که منظور از تفکر آفریننده الزاماً نکته قابل تأمل دیگر این آن نوع تفکری نیست که برای نوع بشربه
طور کلی آفریننده باشد، بلکه هر نوع اندیشه یا محصول که برای صاحب اندیشه نو باشد، جنبه
آفرینندگی دارد، در واقع ا صالت اثر مهم ترین مالک خالقیت آن است. کودکان امروز، در آینده بسیار
خالق و مبتکر باید باشند زیرا دانش و تکنولوژی همواره در حال رشد و دگرگونی است .
ژان پیاژه در طی تحقیقاتش بر روی کودکان، هدف اصلی آموزش و پرورش ارتقای خالقیت برای
کودکانی، توانا به انجام دادن کارهای نو و انسان‌هایی خالق و نوآفرین و کاشف میداند. خالق بودن به
معنای ایجاد تغییراتی در محیط به منظور کشف ناشناخته‌ها و روابط جدید است. کودکان ذاتاً خالقاند،
به شرط آن که بتوانیم شرایط و موقعیتی برایشان فراهم آوریم که سرشار از ایده‌ها و ابتکارات جالب
باشد و آنها بتوانند بدان وسیله استعدادها و مهارت‌های ناشکفته خود را شکوفا سازند و فرصتی برای
رشد و پرورش نیروی خالقانه شان پیدا کنند .
یکی از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار طراحی داخلی متناسب با زمینه‌های رشد خالقیت کودکان است.
از ویژگیهای کودکان که در محیط می‌تواند خالقیت کودکان را پروش دهد کنجکاوی، تخیل و
تحریک کنندگی محیط است. یکی از این ویژگی‌ها قدرت تخیل کودک است، گفته میشود که تخیل
کودک اساس خالقیت اوست. کودکان قدرت تخیل شگفت انگیزی دارند که در سن ۴تا ۷ سالگی به اوج
خود رسیده و با استفاده از چنین قوه تخیلی قادرند واقعیت‌ها را مطابق آنچه در درونشان است تغییر
دهند .
کنجکاوی که از محرک‌های مهم در امر یادگیری است. دیگر خصوصیتی است که با تحریک آن
میتوان خالقیت را در فرد تقویت کرد. این ویژگی باعث میشود، کودک در جهت کشف و شناخت گام
بردارد و قوة تخیل او تحریک شود. تحریک نیز زمانی رخ میدهد که میزان اطالعات موجود در یک
محیط، از ظرفیت پذیرش و درک انسان فراتر شود. محیط مناسب برای تقویت مهارت تفکر خالق و
بازی خالقانه، پیچیدگی و رمزآمیز بودن فضا، تنوع فضایی و به طور کلی طراحی محیط مناسب
برای تقویت مهارت‌های کودک در این زمینه بسیار تاثیرگذار است >>
-1 مبحث عملکرد:
شکل دادن به آینده: در هنگام طراحی فضا برای کودکان چه چیزی را باید در
نظر گرفت:
به طور کلی، قوانین جهانی برای طراحی خوب وجود ندارد .
اما به لطف چندین دهه تحقیقات که در زمینه رشد جامعهشناختی و روانشناختی کودکان در
دانشگاههای سراسر جهان انجام شده است،
دادههایی وجود دارند که چند اصل کلیدی را نشان میدهد
دکتر ماریا مونته سوری، پزشک و مربی ایتالیایی، در آغاز قرن بیستم شروع به توسعه روش
آموزشی خود کرد .
آموزش معروف مونته سوری تکنیک‌ها و روش‌هایی را ارائه میکند،که سبب ایجاد سالمت جسمی‌و
روانی کودکان شده و استقالل، عزت نفس، و مهارت‌های اجتماعی آنها را تحریک میکند، و به رشد
سالم کودکان کمک میکند .
این روش به سه رکن می‌پردازد :
کودک/ بزرگسال آگاه / محیط آماده که همه به هم پیوسته و وابسته به یکدیگر هستند .
این نشان میدهد که یک بزرگسال آگاه که به خوبی از رشد کودک آگاه است، باید محیطی را طراحی
کند که آرام، صلح آمیز، صبور، صمیمی، هماهنگ، و برای کودکان و بزرگساالن به طور یکسانی
قابل احترام باشد . وی در این راستا باید موارد زیر را مد نظر قرار دهد :
وسایل ایمن و ظاهرشان
بسیار مهم است که محیط کودکان عاری از باکتری باشد، به همین دلیل والدین اغلب ترجیح میدهند
سطوحی مانند سطوح براق یا نیمه براق آنتی باکتریال، میکروفیبر، یا وینیل داشته باشند که به راحتی
تمیز شوند، فاقد مواد شیمیایی مضر بوده و مستعد رشد حشرات کوچک نباشد .
مقیاس
لوکوربوزیه در متن اصلی ”به سوی یک معماری جدید“ اظهار داشته است که ”یک فرد با چشمان
خود که 5 فوت و 6 اینچ) ۱60 سانتی متر ( از زمین فاصله دارد، به آفریده معماری نگاه میکند“ این
در حالیست که کودک خردسالی که چشمانش به طور متوسط، حدود 3 فوت و 6 اینچ )۱05 سانتی
متر( از زمین فاصله دارد طور دیگری به دنیا می‌نگرد .
فضاهای داخلی ساخته شده برای کودکان باید متناسب با قد و نیازهای محیطی آنها کوچک شود، به
طوری که آنها قادر باشند در اطراف محیط حرکت کرده و بدون دخالت یا کمک یک بزرگسال با آن
فضا تعامل داشته باشند .
عالوه بر این، قرار گرفتن در فضاهای کوچک تر، احساس غلبه اتاق‌ها و مبلمان با اندازههای معمولی
بر محیط را از بین میبرد و به بچه‌ها این امکان را میدهد که احساس امنیت و آزادی بیشتری کنند .
فضاهای تعاملی که فعالیت بدنی را ارتقاع میدهد
برای ارتقای بیشتر رشد جسمی‌و ذهنی سالم، معماران فضاهایی را طراحی کردهاند که خالقیت
طبیعی و آزادی در بازی و کاوش را، چه از طریق ساختارهای هندسی روی هم یا بازی‌ها و چه
سرگرمیهای داخلی، ممکن میسازد .
زیرا بچه‌ها از طریق درگیری فیزیکی در قالب بازی یا تمرینات بدنی بهتر آموزش میگیرند و در
حالی که برخی از والدین ترجیح میدهند در سنین پایین از استفاده، از صفحه نمایشهای دیجیتال و
فناوری خودداری کنند، برخی دیگر دوست دارند کودکان خود را از همان ابتدا از طریق صفحه
نمایشهای تعاملی تعبیه شده در اتاق بازیشان درگیر کنند .
سطوحی که امکان استفاده از حواس را فراهم میکند
عالوه بر صفحه نمایشهای دیجیتالی که در باال به آنها اشاره شد، استفاده از سطوح بافت دار نشان داده
است که حواس کودکان را بیشتر تقویت میشود .
سطوحی که با اصطکاک صدا ایجاد میکنند یا تغییر رنگ میدهند به تحریک حواس کودکان کمک
میکنند .
همین امر را میتوان در مورد تخته گچی یا وایت برد نیز گفت که به کودکان کمک میکند تا مهارت
های حرکتی خود را از طریق طراحی و نقاشی بهبود بخشند .
به عنوان مثال، آینه‌ها ، به آنها کمک میکنند تا یاد بگیرند که چگونه حاالت چهره و احساسات را
تشخیص دهند .
قابلیت دسترسی و سازگاری
یکی از مهم ترین ویژگیهای معماری کودک محور، ویژگیهای مختص کودک است که به آنها اجازه
میدهد تا تنها بر خودشان تکیه کنند. مشابه مقیاس، معماری قابل دسترس به کودکان فضایی را میدهد
تا خودشان در فضا کاوش و پیمایش کنند،
با این حال، هیچ کودکی یکسان نیست و هر گروه سنی نیازهای محیطی متفاوتی دارد. به همین دلیل
است که توصیه میشود فضاها تغییرپذیر باشند و به موازات رشد کودکان تکامل پیدا کنند .
باز بودن به سمت فضای بیرون
قرار نیست کودکان در یک فضای خاص محدود شوند. د ر این سن است که آنها از تمام حواس خود
برای کشف دنیای اطراف خود استفاده میکنند .
پروژه‌هایی که در طبقه همکف ساخته می‌شوند از دسترسی مستقیم به مناظر مجاور بهره می‌برند و به
کودکان امکان حضور در فضای باز را میدهند .
تاثیر معماری فضای کودک در پرورش خالقیت
برای کودکان بسیار با اهمیت است که در دوران اولیه زندگی اهمیت چگونگی و چرایی خلق طراحی
معماری و تاریخچه آن را بدانند. همچنین کودکان بایستی کیفیت فرم‌های هنری را بشناسند و قدردانی
کنند. کودکان و نوجوانان بایستی بیاموزند که معماری به عنوان بخشی طبیعی از زندگی روزانه است و
آموزش معماری و طراحی همانند سایر هنرهای بصری و موسیقی مورد اهمیت واقع شده است. مشارکت
فعال در معماری طراحی سبب شده تا نیازهای اولیه کودکان برای مشارکت خالقانه با محیط پیرامون
تامین شود، در نتیجه دیدگاه خالق و نوآورانه در جامعه پرورش می‌یابد .
بررسی معماری فضای کودک برای بازی
هدف بازی کردن، آموختن و رشد کودکان است. در طراحی معماری فضای کودک چالش، مبارزه با
عدم فعالیت و بی حوصلگی توسط طراحی و تعبیه حوزه‌های بازی است که قابلدسترسی برای کودکان
در سنین مختلف است. مبلمان و چیدمان فضای کودک به ویژه فضای بازی به نحوی است که کودکان
بدوند، بپرند، سر بخورند و باال روند. در طراحی معماری فضای کودک ارایه خدمات زیر مهم است:
مشورت و پرسش درباره نیازهای کودکان، طراحی الهام بخش، اجرای صحیح، رسیدگی و نگهداری.
به طور مثال در طراحیفضاهای بیرون مدرسه از سازه‌هایی برای آموختن و بازی کردن در زمان
اوقات فراغت استفاده شده است. تقویت مهارت‌های اجتماعی، کاربرد تخیل، حواس پنجگانه، ریاضیات
وزمان نیازمند ارایه راه حل‌ها برای طراحی در معماری فضای کودک است .
ایده‌های معماری برای فضای کودک
ایده‌های معماری برای فضای کودک عبارتند از ۱( فضای تعاملی و م حیط‌های مجازی مشارکتی جذاب
که به کودکان و خانواده‌هایشان اجازه میدهد تا با کاربرد حواس پنجگانه بامحیط ارتباط برقرار کنند؛
۲( فضای دگرگونی پذیر که از تمامی‌رسانه‌های جمعی به ویژه در گالری‌های نمایشی استفاده کرده
است؛ 3( فضای سیال که از تمامی‌شرکت کنندگاندعوت به عمل آورده تا آموختن تجارب جدید را در
فضای معماری امکان پذیر کنند؛ ۴( خلق فضاهای معماری ویژه‌‌‌ای که کودکان به صدا و نور واکنش
نشان داده و خلق احتماال مشارکتی و مرتبط به هم ایجاد شده است
دسته بندی کالن فوق را میتوان به زیر شاخه‌های زیر تقسیم نمود :
• البی
• مدیریت
• کارکنان
• اتاق وسایل کارکنان
• کارگاه خالقیت
• ورودی
• تحویل کودک
• آتلیه نقاشی
• آتلیه کاردستی
• آتلیه مجسمه سازی
• آتلیه موسیقی
• سفالگری
• نمایشگاه
• اتاق تلویزیون
• اتاق قصه خانی
• آبدارخانه
• فضای بازی
• غذاخوری
• فضای ورزشی
• اتاق استراحت
• آزمایشگاه علوم
• کارگاه عروسک سازی
• سرویس بهداشتی
• سالن کنفرانس
• سالن جشن
• کمک‌های اولیه
• فضای بازی آبی
• تئاتر عروسکی
• شعرخوانی
• کتابخوانی
• انبار
• مزرعه گیاهان
• شن بازی
• بازی‌های دستی
• تاسیسات
• مانیتورینگ و بایگانی
• نقاشی دیواری
در موارد باال، برخی از فضاها ممکن است از اهمیت کمتری برخوردار باشد و برخی نیز وجودشان
ضروری باشد؛ بودن یا نبودن هر یک از این موارد به نظر کارفرما بستگی دارد.
-2 مبحث زیبایی:
المان زیبایی را میتوان در فرم،رنگ و نورپردازی محیط به تفصیل بررسی نمود
فرم:
ایمنی شاید یکی از اولویت‌های اصلی در طراحی فضاهای کودکان باشد و یکی از خطرناک ترین
ویژگی‌ها لبه‌ها و زوایای تیز است، بهویژه زمانی که هم سطح چشم‌های کودکان یا در نزدیکی سر،
دست‌ها و پاهای آنها قرار دارند .
برای اجتناب از افزودن محافظ یا برچسب در گوشه‌های مبلمان، طراحان به طراحی به حالت منحنی
با لبه‌های گرد ویا صیقلی متوسل شده اند .
از نظر زیبایی شناسی، نیم رخ‌های منحنی به فضاها ظاهری جوان، جالب و مدرن می‌بخشد که ما را
به دوران کودکی مان میبرد .
رنگ:
رنگها در شخصیت انسانها، به خصوص کودکان تأثیر به سزایی داشته، و باعث ایجاد تجربه‌های
هیجانی از قبیل خنده، شادی، غم و اندوه، آرامش و تحریک پذیری، سکون و هیجان میگرد د .
آنان رنگهای زنده و مرکب را که در ترکیبی متناسب باهم قرار گرفته باشند، ترجیح میدهند. آشنایی با
رنگها میدان فکر و عمل را باز و وسیع و بعضی از مشکالت و معضالت را به کلی برطرف می
نماید. کودک از رنگهای تلفیقی کمتر و یا به ندرت استفاده میکند. رنگی که کودک می‌شناسد رنگی
نیست که از اختالط و درهم آمیختن آبی و سفید و قهوه‌‌‌ای بدست آید گویی میترسد که از امتزاج رنگها
به مقصود نرسد؛ زیرا آنچه که می‌بیند ، همان رنگهای متداول و طبیعی است. قهوه‌‌‌ای رنگ غم
کودکانه است و سفید و زرد، شادی زا و پرهیاهو هستند . هرچه کودک بیشتر رشد میکند، زمینه ذهنی
مساعدتری برای درک اشیاء می‌یابد . او به تدریج رنگها را باید با یکدیگر مخلوط میکند و رنگ
تازه‌‌‌ای میسازد . یکی از را ههای شناخت بیماری روانی در کودکان و حتی بزرگساالن، آزمایش رنگ
است. چون رنگ تا حدود زیادی بیانگر تعادل و میزان سالمتی شخص می‌باشد . از این نتایج می
توان در طراحی فضاهای عمومی‌ویژه کودکان استفاده نمود . از این رو در راستای طراحی فضاهای
مورد نیاز کودک، میتوان جایگاه رنگ را برای دلپذیر و گیراتر کردن فضاها، به کمک نقاشیهای
آنان مشخص نمود . به طورکلی، در محیطهای کودکان باید از ترکیب بند یهای متضاد و خیلی شدید که
دارای تنش هستند، پرهیز گردد . رنگهای مورد استفاده نیز از نظر شدت نباید شدید باشند، بلکه به
طورغالب باید از توالیهای مالیم رنگها استفاده شود. رنگهای روشن از دید بچه‌ها، بزرگ و رنگهای
تاریک، بی روح به نظر می‌آیند. لذا وقتی که موضوع رنگ به میان م یآید، بچه‌ها ترجیح میدهند که
رنگها مخلوط باشند. رنگهای سفید و سیاه در همه جا خسته کننده به نظر می‌آیند . کودک تنوع طلب
است و از فضاهای یک شکل، یک رنگ و یکنواخت خسته میشود .بر طبق مقاالت منتشر شده در
راستای اثرات رنگ درکودکان بیش فعال، از تحریک رنگ برای تقویت توجه و فعالیت در کودکان
بیش فعال استفاده شده است. رنگ از لحاظ نظری می‌تواند به عنوان محرک و مشوق برای این
کودکان عمل کند، که به تقویت توجه و تحریک مداوم آنها کمک میکند . بنابراین رنگ می
تواندکودکان بیش فعال را آرام کرده و فعالیت را پایین آورد، آنان را کنترل کرده و توجه آنها را باال
میبرد.
نور:
بسیاری از افراد بر این عقیده اند که نورپردازی اهمیت کم تری نسبت به عملکرد زیبایی شناختی در
فضا دارد. به این صورت که در درجه اول نوع و میزان نور و پس از آن زیبایی شناسی آن مورد
توجه باشد. اما این برخالف باور عموم است. بسیاری از معماران و طراحان داخلی بر این باورند که
طراحی نورپردازی مناسب می‌تواند به شدت بر ایجاد حس آرامش، راحتی و امنیت افراد به خصوص
کودکان تأثیر مثبت داشته باشد همچنین ارزش‌های زیبایی شناختی، عملکردی و محیطی را افرایش
دهد. به عالوه انتخاب سیستم نورپردازی به عنوان یک کل ممکن است که به بهبود بهره وری و
پایداری در داخل ساختمان کمک کند . فضاهای مطلوب کودک باید به نحوی روشن و نورگیر باشند که
با مقدار زیادی نور خورشید، نور طبیعی و شفافیت همراه هستند، بر احساسات کودکان تأ ثیر مثبتی
میگذارند. از دید آنها، این فضاها، صمیمی‌و شادی آور هستند. از طرف دیگر، اتاق‌های تاریک با
نور کم و نور مصنوعی، نامساعد به نظر می‌رسند.
در مورد نیاز کودکان، توجه به کمیت، کیفیت، نوع المپ برای هر محیط متفاوت، چه برای خوابیدن،
بازی کردن و مهم تر از همه برای آموزش آنها بسیار ضروری است. اهمیت و نقش نور در
دکوراسیون داخلی و به خصوص در فضاهایی کودکان در آن قرار میگیرند بیش تر میشود. در
ادامه اهمیت نور را به طور مفصل شرح خواهیم داد :
_موقعیت قرارگیری المپ‌ها
_نوع المپ‌ها
_سیستم نورپردازی
_اهمیت المپ‌های دیمر
_کلید برق خودکار و اتوماتیک
• نوع المپ‌ها
توصیه میشود نورهایی کلی و محیطی دارای دمای باال و تمی‌گرم باشد تا بتواند نور آفتاب را شبیه
سازی کند. برای محیطهای آموزشی کودک که نیاز به توجه و تمرکز باالیی دارند، از المپ‌هایی با
تنالیته‌های سرد استفاده می‌گردد. فضاهای بازی )جایی که کودکان بیش ترین زمان خود را در آن
سپری میکنند( باید دارای تهویه مناسب و همچنین نور طبیعی باشد .
• سیستم نورپردازی
در هنگام انتخاب سیستم‌های نوری باید توجه خاصی داشته باشید، به خصوص برای انواع المپ‌هایی
که در ارتفاع قد کودک قرار میگیرند. برخی از مواردی که باید در سیستم نورپردازی بدان توجه
داشته باشید به شرح زیر می‌باشند :
_ریل‌های قابل تنظیم
_لوسترها
_نورپردازی کف
_المپ‌های دیواری
_المپ‌هایLED
• اهمیت المپ‌های دیمر
نصب و به کار بردن المپ‌های دیمر برای ایجاد فضاهایی متناسب با شرایط کودکان بسیار مفید می
باشد، زیرا افراد می‌توانند بر اساس میزان نور مورد نیاز آن را تنظیم کنند.همچنین المپ‌های دیمر
تضاد میان تاریکی و روشنایی موجود در فضا را کاهش میدهد. این خود می‌تواند از تأثیرات مضر
بر چشم افراد را کاهش دهد .
برچسب‌ها: طراحی مهدکودک, طراحی دکوراسیون داخلی ارگو, طراحی مهد, استفاده نور
برای ادامه مطلب واطلاعات بیشتر درخصوص طراحی به سایت ارگومراجعه بفرمایید.